İsviçre’de 80 seneden beri söz konusu olan Gençlik Savcılığı ve Sosyal Hizmet Uzmanı’nın rolü
AB ile ilgili bir hibe ve UNICEF Türkiye Ofisinin teknik danışmanlığı ile “Çocuklar için Adalet” projesi 2012-2014 yılları arasında başta Adalet Bakanlığı ile birlikte yürütülmüştür. 5-7 Aralık 2012 tarihleri arasında bir sempozyumda söz konusudur.Bende katılandan birisiyim.Uluslararası danışmanlar dahil çeşitli bildiriler ise Türkçe olarak kitaplaştırılmıştır.(1).2005 yılından beri söz konusu olan Çocuk Koruma Kanunun ile böyle bir uygulama ve diğer uluslararası bazı uygulamalarda bu çalışmalarda öne çıkmıştır. Bu bildiriler arasında ise DR. URSINA WEIDKUHN (2) ‘nin “ULUSLARARASI DANIŞMAN, ESKİ ÇOCUK SAVCISI VE HÂKİMİ, İSVİÇRE” şeklinde yer almıştır.
Bu kitapların arasında “Açılış” kitabının 75-78 sayfaları arasında “KURUMLAR ARASI KOORDİNASYON” başlıklı bir çalışma ile “Yargılama” ile ilgili oturum kitabının 3-6 sayfaları arasında “An Internatonal Assenment on Child Prosecutor Offices/Çocuk Savcılıkları Üzerine Uluslararası Bir Değerlendirme” ye de yer verilmiştir. Görüleceği gibi birinci Türkçe olarak kıtaplaşırken gençlik savcılığı ile ilgili bildiri ise halen İngilizce olarak yayındadır.
İsviçre de 1937 dan beri İsviçre Ceza Kanunun ayrı ve özel bir düzenlemeler bağlamında 15.Eylül 1938 den beri söz konusu olan Basel Gençlik Savcılığı(Basel Jugendanwaltschaft) bir süre çalıştığı ve uluslararası danışman olarak halen çalışan bu kişi vede verdiği bu bilgiler özellikle sosyal hizmetler ile ilgili ilişki ve görev için ayrıca önemli olmuştur.Aynı zamanda Türk Medeni Kanunu tarafından 1926 da aynen uyarlanan 1907 tarihli İsviçre Medeni Kanun ‘undan beri söz konusu olan uygulamanın ceza hukuku ve özel hukukun bir yansımasıdır.
1937 den 2003 kadar İsviçre Ceza Kanunu ile birlikte İsviçre Medeni Kanun bağlamında söz konusu olan düzenlemeler bağlamında Zürih Gençlik Savcılığı dahil (Jugendanwaltschft Zürich) (3) Sosyal Hizmet Uzmanı olarak 1981-90 yılları arasında çalışan bir kişiyim.2003 yılında yapılan yeni bir düzenlemede ise yapı ,adlandırma aynen devam ederken sosyal hizmet uzmanlarda var olan yetki ,araçlar, konum ve bağımsızlık daha da fazla öne çıkarılmıştır. 2012 de yer verilen olan bu bilgiler; mesleğim ve görevin önemini kısmen olsa da yansıtmış olması benim içinde ayrıca önemli olmuştur..
İngilizce bu metin ise hala Türkçeye çevrilmemiştir.Ben de ihmal ettim.Kusurluyum.Ancak değerli Sosyal Hizmet Uzmanı İmdat Artan tarafından bu metin görüldüğü gibi Türkçeye çevrilmiştir. (4) Önemli eksikliğin giderilmesi içinde çok önemli olmuştur. Özellikle metinde yer alan çocuk/child dışında bu metinde de yer alan “juvenile” kelimesini doğrudan “çocuk” şeklinde Türkçeye çevirmediği gibi ek bir açıklama ile çocuk ve genç/ergen arasındaki bir farkı ayrıca ele alması önemli bir örnekte olmuştur.Türkiye de çocuk ve genç açısından önemli olan bu ayrım ve özelliğin dürüstlük ve hukuksal açıdan özenlikle ele almasını kişisel ve meslek olarak ayrıca içten teşekkür ederim.
80 seneden beri söz konusu olan bu İsviçre deki Gençlik Savcılığı ile birlikte yansıtılan bu metinde görüleceği gibi Güney Afrika dahil diğer benzer ülkelerde yer alan gençlik savcılık biriminde ki sosyal hizmet uzmanlarının görev ve işlevi zaman darlığı ile görüldüğü gibi kısaca ele alınmıştır.Çocuk Haklarının yarar ve esenliğinin gözetilmesi açısında örnek alınması gereken bu bilginin ise hala Türkçeleştirilmemiş olması aynı zamanda UNICEF Türkiye açısından bir kalite ve düzeyin de önemli bir değerlendirme ve gösterge noktası olabilmektedir.(Bu eksiklik Afganistanda yansıyan bilgiler içinde geçerli olup diğer bir ek göstergedir.)Bu proje ve danışmanlık hizmeti bağlamında “resmi vesayet kurumu” ve “gençlik savcılığı” gibi bir danışmanlık hizmeti kapsamında yapılan bu sunumda bu yöndedir. Bu çalışmalar konusunda ayrıca her hangi bir yayın ise şimdiye kadar söz konusu değildir.
Adaletin temel bir parçası olan sosyal hizmet ile ilgili bu önemli boyut konusunda oluşturulan bu gizem ise halen Türkiye açısından hala devam etmektedir.Sadece hukuk ile adaletin var olduğu konusuda bir iddia ve israrında devamı görülebilmektedir.
Ayrıca 1938 den beri söz konusu olan Basel Gençlik Savcılığında bir süre çalışmış olması ve İsviçre de yer alan kişinin ve görevinin “gençlik savcısı” yerine “çocuk savcısı” şeklinde tanıtıldığı da bu metinlere yer verilmektedir. “Ursina” adının Türkçeye “Umut” olarak UNICEF Türkiye^ye gerçeğe uygun olmayan bir şekilde çevirildiği vede kendine özgü bir özellikte bu arada öne çıkabilmektedir.Karşılaştırmayı ve teknik bir uygunluk açısında da söz konusu olan böyle bir uluslararası danışmanlık hizmetinde yer alan böyle bir bilgilendirmede ayrıca “juvenile” ve/veya dolayısıya Almanca “jugend” açısından da özellikle “genç” olarak bir adalet hizmetin ele alınması yerine sadece “chıld” şeklinde ve “çocuk” olarak bu metinlerde yer almış olması ise İsviçre deki uygulama ile önemli bir çelişkide ortaya çıkmaktadır.Sanki Türkiye ve İsviçre açısından benzer bir adlandırma var denilmektedir. Türkiye de söz konusu bu yanlışlıklara araç olmak ise bu açıdan üzüntü vercidir. Şark için benzer bir diplomanın söz konusu olduğu bir yaklaşım içinde benzer bir örnek olduğu gibi çocukların yarar ve esenliğinin öncelikli olmadığı da görülebilmektedir. En azından İsviçre açısından böyle bir somut çelişki ,bazı eksik bilgiler ve danışmanlık hizmetinde var olması gereken bir kaliteyi aşağıya çekebilmiş olunmasını anlamayı da zorlaştırabilmektedir.
Özellikle sosyal hizmetlerin çocuk korunması ve yargılanması ile ilgili olarak İsviçre de 1907 den beri zorunlu sosyal inceleme için söz konusu olan Gençlik Dairesi ,ilişkisi vede sosyal hizmet konusunda bir profesyonelleşme öne çıkmıştır. 1937 den beri de söz konusu olan bir Gençlik Savcılığı gibi bir yapının varlığı da gayet açıktır.Buna rağmen uygulama ile ilgili bazı bilgiler ve böyle bir çeviri yapma konusundaki eksiklik/kaçınma aynı zamanda bir bilgi perdelenme ve engelleme gibi bir özelliği öne çıkarabilmektedir.Çocuk Hakları gibi savunuculuk açısından öne çıkan UNICEF gibi bir kurumsal yapı ile birlikte yarar ve esenlik adına başta çocuklar açısından ek bir sorgulanma ve değerlendirmeyi de ayrıca gerekmektedir.
Bu çeviri ve bilgi eksikliği gibi diğer bazı örnekler aynı zamanda sosyal hizmet ve hukuk açısından bir uygunluk yerine ve adına yapılan böyle katkılar bir yozlaşmanın hala devam edilmesine de neden olabilmektedir.Son örneklerden birisi de “Mağdur Hakları Kanun” tasarısıdır. Mağdur/kurban ile “suça sürüklenen çocuk” gibi bir birliktelik ve oluşturulan kargaşanın yanı sıra “Adli Görüşme Odaları” ve “Adli Destek Uzmanı” gibi sosyal hizmeti ilgilendiren boyutun ve öneminin görmezden gelindiği de bu metinde bir gerçektir.Söz konusu olmayan bir yetki ve görev açısından garabet bir uygulama hedeflenmektedir.Hem teknik hem bilim hemde hukuk açısından bir uygunluk aranmadan sosyal hizmet uzmanının savunma ve taraf olma gibi önemli bir görev ve işlevin engellenmek istediği gibi benzer bir durumda aynen devam edebilmektedir.Örnekler arasında yer alan İsviçre’de asla söz konusu olmayan benzer bir görev ve işlevin savcılık açısından meşrulaştılmak istenmesi ise gene karşılığı olmayan absürd uygulamalara neden olmak içindir.
Özellikle bu tasarı ile çocukların hakları ve sosyal hizmet adına yapılan bir yozlaştırılma da öne çıkabilmektedir.Bu bağlamda söz konusu olan hukuk dahil ihlallere yönelik bir çağrı ve tarihe not etmek ise bir vatandaşlık ve mesleksel bir görevin bir parçası olmuştur.
EKLER :
1. http://www.unicef.org.tr/bilgimerkezidetay.aspx?id=10184
2.İnternetten ulaşabilen bir bilgiye göre bu kişi 2014 de yapılmış bir çalıştaya katılmıştır. https://www.gefaengnisseelsorge.ch/attachments/article/48/Programm_Tagung_Schweizer_Jugendstrafrecht_2014.pdf
“10.55 Plädoyer für das Schweizer Jugendstrafrecht
Dr. iur. Ursina Weidkuhn, internationale Consultantin, ehemalige
Jugendanwältin, Basel”
Görüldüğü gibi Basel Gençlik Savcılığında bir süre görev yaptığı ve uluslararası danışmanlık yaptığıda görülmektedir.
Ayrıca diğer benzer bilgide yer almaktadır.
http://www.keine-gewalt-gegen-kinder.ch/de/erstunterzeichnende
Diğer bir bilgi ise 15.Eylül 1938 den beri Basel Gençlik Savclığı ile ilgilidir.
https://www.baselland.ch/politik-und-behorden/direktionen/sicherheitsdirektion/jugendanwaltschaft
3.https://jugendstrafrechtspflege.zh.ch/internet/justiz_inneres/jst/de/ueber_uns/organisation/jugendanwaltschaftzuerichstadt.html
4.http://sosyalhizmetuzmanlari.com/Icerik/Makale/2401/cocuk-savciliklari-uzerine-uluslararasi-bir-degerlendirme
http://sosyalhizmetuzmanlari.com/Icerik/Makale/2400/afganistan-silsilesinde-cocuklar-icin-adalet
Etiket:isviçre hukuk
