Oyun ve Oyun Terapisi

Bu yazıyla site okurlarına merhaba demek istiyorum.

Sayın Nihat Tarımeri hocamızın çok değerli çalışmalarına bir nebze katkı sağlamak adına “Çocuk Koruma Türkiye” sayfası okurları için bu yazıyı hazırlıyorum.

Herhalde “Çocuk” deyince akla ilk gelen kelime “oyun” olsa gerek. Zaten ebeveynlerle yaptığım oyun temelli çalışmalarda “çocukluğunuza dair en güzel anılarınız nelerdir? ”diye sorunca çoğunluğu oyunu içeren cevaplar veriyorlar.

Oyunun çocuk üzerinde etkisi değişik bilim dallarından önde gelen bilim insanları tarafından yüzyıllardır vurgulanmaktadır. Yetişkinler için “çalışma” ile aynı öneme sahip olarak görülen oyunun çocuk hayatında yerinin, yetişkinlerin hayatında çalışmanın yeri gibi olduğu ifade edilmektedir. Hatta bazı kaynaklarda bir çocuğun altı yaşına gelene kadar 15.000 saatten daha fazla zamanını oyunda geçirdiği yazmaktadır.

Çocuğun sosyal, duygusal, fiziksel, zihinsel ve dil gelişimine olumlu önde katkı sağladığı birçok kaynakta yazan oyunun çocuklarda iyileştirici bir gücü olduğu, yeteri kadar oyun oynamayan veya hiç oyun oynamayan çocuğun ruhsal gelişiminden ve ruh sağlığı dengesinden kuşku edildiği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Bu konuda Dr. Stuart Brown, “Teksas Kulesi Saldırısı” olarak da bilinen saldırıyı yapan saldırganla ilgili ağır bir oyun yoksunluğu tespit ettiklerini ifade ediyor.

Oyunun çocuklar üzerindeki önemini fark eden çocuk ruh sağlığı uzmanları çocukların sorunlarında kullanılmak üzere oyun temelli yaklaşımları geliştirmişler ve oyun terapistleri çeşitli yaşlarda çocukların duygusal ve davranışsal problemlerinin tedavisinde oyunu kullanmaya başlamışlardır.

Birçok oyun terapi kuramında oyun terapisinin çocuklar üzerinde tedavi edici / iyileştirici bir değerinin olduğu varsayılmıştır. Bu varsayımın uygulamaya geçirilmesi sonucu, oyun terapisinin klinik faydaları, alanda çalışan uzmanlar tarafından bildirilmiş ve anekdotlarda yazılı olarak açıklanmıştır. Buna en somut ve etkili örnek olarak Virginia Axline’ın “Benliğini Arayan Çocuk” olarak Türkçe’ye çevirisi yapılan kitap gösterilebilir. Bu anekdotlara rağmen danışanlara yapılan oyun terapi müdahalelerin etkililiğinin, iyi dizayn edilmiş araştırma sonuçlardan elde edilen verilerle kanıtlaması gerekmekteydi. Bunun üzerine oyun terapi uygulamalarının etkisi değerlendiren bilimsel çalışmalar araştırmacılar tarafından yapılmaya başlamış ve oyun terapisinin etkili olduğu bilimsel verilerle ortaya konulmuştur. Oyun terapisi alanı ile ilgili araştırma verileri belki 60 yıldan daha fazla zamandır bilimsel kanıtlar sunmaktadır. Psikolojik araştırmalarda en çok kullanılan terapi modelleri arasında gösterilen oyun terapilerinin psikolojik müdahale yöntemleri içinde en uzun araştırma geçmişine sahip olanlar arasında olduğu da söylenebilir.

İlerleyen haftalarda oyun ve oyun terapisi konusunu anlatmaya devam edeceğiz.

Aziz Zorlu

Dr. Psikolojik Danışman