“ÇOCUK KORUMA(MA) KANUNU” İLE ADALETİN ARAÇSALLAŞMASIN DA “DİVERSİON” UYGULAMASI VE BU PANORAMADA ADALETİ ARAMAK İÇİN ÇAĞRI !

BÖLÜM I: Giriş – Çocuk Koruma(ma) Kanunu ve Adalete Bakış

Montesquieu’nun “Yozlaşma, ilkelerin yozlaşmasından başlar” sözüyle başlayan bu bölüm, çocukların ve adaletin bir toplumun vicdanı olduğunu vurguluyor. Günümüzde evrensel ilkelerle çocuklara yaklaşmanın, insana bakmakla eşdeğer olduğu belirtiliyor. Çocukların ve toplumun geleceğini yansıtan haberlerin önemine değinilerek, 21 Şubat 2025 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde yer alan “Suça sürüklenen çocuklara UNICEF’le ortak proje” başlıklı haber örnek olarak sunuluyor. Haberde, Adalet Bakanlığı Mağdur Hizmetleri Daire Başkanı Meral Gökkaya’nın TBMM’de çocukların istismardan korunmasına yönelik önlemleri araştıran komisyona verdiği bilgiler aktarılıyor.

BÖLÜM II: Adalet Bakanlığı Verileri ve Uluslararası Sözleşmeler

Bu bölümde, Adalet Bakanlığı’nın 2024 yılı verilerine göre, toplam 211 bin 946 çocuğun suç zanlısı olarak adliyeye düşmesi ve günde ortalama 580 çocuğun mahkemelik olduğu bilgisi paylaşılıyor. Ayrıca, suça sürüklenen çocuklardan 43 bin 128’ine hapis cezası verildiği belirtiliyor. Metinde, Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (BMÇHS)’ne yapılan atıfla, uluslararası anlaşmalara rağmen Türkiye’de çocuk koruma alanındaki yapısal eksikliklerin devam ettiği ifade ediliyor.

BÖLÜM III: “Diversion” Uygulaması ve Sosyal Çalışma(ma) Görevlisi

Bu kısımda, Çocuk Koruma(ma) Kanunu içindeki “diversion” uygulaması ve bu uygulamayla adalet arayışı ele alınıyor. Yazar, her sene geleceği çalınan ve korumasız kalan yüzbinlerce çocuk için “sosyal çalışma(ma) görevlisi” kavramına vurgu yapıyor. Türkiye’de “sosyal çalışma görevli el kitabı” dâhil olmak üzere proje adı altında çocuklar için uygulanan çifte standartların ve yetersizliklerin halen devam ettiği belirtilerek, bu durumun çocuklar için bir hukuk ayıbı ve süregelen kötülük olduğu ifade ediliyor.

BÖLÜM IV: Uluslararası Örnekler ve Türkiye İçin Öneriler

Metnin bu bölümünde, İsviçre’deki “Gençlik Dairesi” ve Almanya’daki “Gençlik Dairesi” ile “Gençlik Savcılığı” işbirliği modelleri örnek gösterilerek, Türkiye’de de benzer yapıların ve uygulamaların hayata geçirilmesinin mümkün olduğu belirtiliyor. Bu uygulamaların ve yapıların Türkiye dışındaki benzerliğine dikkat çekilerek, sosyal çalışmacıların ve “sosyal hizmetleri” içselleştirmenin önceliği vurgulanıyor. Yönetmelik ve sosyal hizmet merkezlerinin yapılanması ve yetkinliğinin mevcut eksiklikleri engelleyebileceği ifade ediliyor.

BÖLÜM V: Sonuç ve Çağrı

Sonuç olarak bu bölüm, Türkiye’de çocuk adaleti sistemindeki üzüntü verici tabloya dikkat çekerek, bu durumun vicdanları sızlattığı ifade ediliyor. ÇKK ve TCK/31 maddesi ile çocuklara ve gençlere yapılan kötülükler ve adaletsizlikler eleştirilerek, çocukların bir toplum için hem vicdan hem de sınav yeri olduğu belirtiliyor. İyilik ve esenlik için BMÇHS ve ASŞ ilkelerinin öncelikli olarak hayata geçirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Çocukların korunması ve esenliği için umut ve gerçek bilgilerin, kötülükler ve adaletsizlikle baş edilmesine yardımcı olabileceği ifade edilerek, çocuklara yönelik kötülükler ve adaletsizliğe “yeter” denilerek umuda, geleceğe ve insanlığa sahip çıkma çağrısıyla metin son buluyor.