YAPAY ZEKA İLE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN SON KARARI IŞIĞINDA DOĞUM YARDIM KAPSAMINDA Kİ SYDV VE SOSYAL YARDIMLARDA Kİ HUKUKSUZLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ İLE İNSANLIĞA AÇIK ÇAĞRI !!!

YAPAY ZEKA İLE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN SON KARARI IŞIĞINDA DOĞUM YARDIM KAPSAMINDA Kİ SYDV VE SOSYAL YARDIMLARDA Kİ HUKUKSUZLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ İLE İNSANLIĞA AÇIK ÇAĞRI !!!

                                                                                                                                     SHU Nihat Tarımeri

GİRİŞ

Bilindiği gibi Anayasa Mahkemesi,¹ Türk hukuk sisteminin en üst denetim organı olarak hem norm denetimi hem de bireysel başvurular yoluyla vatandaşların haklarını korumak içindir. Kararları, yasama ve yürütme organlarını bağlayıcı niteliktedir. Sosyal ,hukuk devletinin ve demokratik sistemin temel taşlarından da biridir.Sosyal haklar dahil Kanunların Anayasa’ya uygunluğunu denetleyerek temel hak ve özgürlükleri korur, devlet organları arasındaki yetki çatışmalarını çözer ve hukukun üstünlüğünü sağlamak içindir.

Aldığı bazı kararlar ise bilindiği gibi öneme orantılı olarak zaman zaman haberleştirmektedir. En son olarak 5.Haziran 2025 tarihinde Resmi Gazete yayınlanmış çeşitli kararlar arasında norm denetim kapsamında ki 6.3.2025 tarihli ( Esas Sayısı : 2022/32Karar Sayısı : 2025/67) iptal kararı açıklanmıştır.²

Görüleceği gibi CHP tarafından 7351 sayılı torba kanunun bazı hükümlerinin iptali istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri Engin ALTAY, Özgür ÖZEL ve Engin ÖZKOÇ ile birlikte 133 milletvekili tarafından çeşitli düzenlemeleri iptal için Mahkemeye başvurmuş ve AYM tarafından da değerlendirilmiştir.

7351 sayılı kanun ile getirilen ve bunların arasında öngören bazı düzenlemenin iptalini de birlikte açıklamıştır..Bunların arasında KKM hesapları için bütçeden Merkez Bankası’na kaynak aktarılması ile ilgilidir. 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a eklenen geçici 35. maddesi ile ilgili düzenlemenin iptal kararı aynı zamanda çeşitli şekilde de haberlere yansımıştır.³

Aynı kanun ile iptal kararı 9 ay sonra yürürlüğe girecektir. Haberleşme ile yansıyan bilgiler arasında AYM tarafından ele aldığı konu ise kısaca KKM denilen “Kur Korumalı Mevduat” uygulaması içindir. Görüleceği gibi “Gerçek kişilerin mevduat ve katılma hesaplarının getirilerini kur artışlarına karşı desteklemek amacıyla bankalar nezdinde 21 Aralık 2021 ve 31 Aralık 2022 arasında açılan Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına aktarılmak üzere Merkez Bankasına nakit kaynak aktarmaya ve nakit kaynak aktarımı için bakanlık bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanını yetkili kılan” 4749 Sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un geçici 35. maddesinin birinci fıkrasındaki, “ve nakit kaynak aktarımı için Bakanlık bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline hükmetti.

Kararda, kuralın Bütçe Kanunu’nda öngörülmeyen bir kamu giderinin gerçekleştirilmesine imkan sağladığı, bu durum ise kamu harcamalarının önceden izin alınarak yıllık bütçelerle yapılması ilkesine aykırı olduğu, ayrıca yasama organının halk adına harcama yapma yetkisinin bakana devredilmesi sonucunu ortaya çıkardığı ifade edildi ve bunun “Türkiye Büyük Millet Meclisinin Görev ve Yetkileri” başlığını taşıyan Anayasa’nın 87. ve “Bütçe” başlığını taşıyan 161. maddelerine aykırı olduğu bildirildi.” şeklinde de haberleşmiştir.

Bu karar, Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemi kapsamında yapılan ödemelerle ilgili önemli bir Anayasal denetimi de ifade etmektedir. Karar, aslında 6 Mart 2025 tarihinde verilmiş olup,Anayasa’nın 13. ve 20. maddelerine aykırılıkla .iptali gerekmesi bağlamında ki bu hükümden yola çıkarak Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine oybirliğiyle karar verilmiştir [KKM.paragraf/pgf 86, 87].

DOĞUM YARDIMI VE SYDV İLE İLGİLİ GELİŞMELER

Diğer taraftan “doğum yardımı” bir sosyal yardım türleri arasın da üretilmiştir. Türkiye’de 2015 yılında başlatılan ve 2025’te 7546 sayılı Kanun ile yeniden düzenlenen bir nakdi destek uygulaması olarak yeniden öne çıkmıştır. Başlangıçta yarım altının bebeklere takılması ile bir defalık sembolik bir ödeme olarak yürütülen yardımda bu Kanun ile güncellenmiştir.Günümüzde yarım altının en az 14 .bin TL ödemesi yerine 2025 itibarıyla birinci çocuk için 5.000 TL uygun görülmüştür.İkinci ve sonraki çocuklar için 5 yaşına kadar aylık ödeme şeklinde genişletilmiştir. SosyalYardım türleri olarak, muhtaçlık şartı aranmaksızın ve vergi/kesinti olmadan da ödenmesi Mayıs 2025 den sonra başlamıştır.

Lütfen bizi takip edin: