ÜÇÜ BEBEK OLMAK ÜZERE BEŞ ÇOCUĞUN BENZER ŞEKİLDE YANARAK ÖLMEMESİ İÇİN SOSYAL HİZMETLERE BAKIŞ VE BAZI TESPİTLER.
ÜÇÜ BEBEK OLMAK ÜZERE BEŞ ÇOCUĞUN BENZER ŞEKİLDE YANARAK ÖLMEMESİ İÇİN SOSYAL HİZMETLERE BAKIŞ VE BAZI TESPİTLER.
SHU Nihat Tarımeri
Zehirli Ağacın Meyvesi de Zehirlidir.
Bilindiği gibi üçü bebek olmak üzere beş küçücük çocuğun böyle bir baraka da yaşamasına izin veren Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile bu şekilde yanarak ölmesi herkesi perişan etti. Vicdanları yaraladı..Kalpleri parçaladı.
Bilindiği gibi İzmir Selçuk ta hurda toplayarak yaşamda tutunan annenin para almak ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla; kapının içeriden kapalı şekilde olması sonrası üçü bebek olmak üzere beşi yalnız kalmıştır. 18.00 civarında elektrik sobasının düşmesiyle başlayan yangın sonrası nefessiz kalıp ölmesi , yüzlerimize tokat gibi çarptı.Bu bir kaza değildir.Bu yangın, herkesi birlikte yaktı .Toplumu derin acılara da neden oldu.
Travmatik, çarpıcı ve unutulamaz görüntüler ve anlatılanlar vicdanları da sızlattı. Yangın sonrasını yansıtan görüntüler birlikte ele alındığında vicdanların nasıl köreltildiğini yüzlerimize vurdu. Bu utanılacak resim aynı zamanda hafızalara acılarla birlikte kazıldı. Bu resimlere karşı nasıl hissettiğimiz ve kamusal açıdan insana bakmaya orantılı bakış dahil buna yönelik tepkiler için bir sınav da oldu.Gerçeklerle yüzleşmemizi gerektirdi.
Bu acı duruma yönelik Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) tarafından yapılan açıklamalar dışında çeşitli görsel ve yazılı medyaya yansıyan bilgiler yoksulluk boyutunu da birlikte öne çıkarmaktadır. 1Baraka da yaşamını üçü bebek olm üzere beş çocuğun böyle bir sosyal ortam ve yaşam koşulları içinde yaşamasına ve yaşama tutunması için yanarak ölen üçü bebek beş çocuğun acılı ve kısa öyküsü için ASH Bakanın Mahinur Özdemir Göktaş, tarafından çeşitli açıklamalar haberleştirimiştir.
Bunların arasında “Biz yaklaşık 25 bin çocuğa bakıyoruz. Bu 5 çocuğumuza da bakardık. Sosyal ve ekonomik destek kapsamında bu tür aileler birkaç defa ziyaret edilirken bu aileyi hem sosyal ekonomik destek izlemesi hem de danışmanlık tedbiri kapsamında yoğun şekilde ziyaret etmişiz Biz bu tür durumlarda çocukların üstün yararını düşünürüz. Çocuklar ile anne arasında çok güçlü bir bağ var. ‘Çocuklarımı anneme bile bırakmak istemedim’ diyor. Çocuklarına karşı sorumsuz davranan bir anne izlenimi vermemiş” diyor. “ şeklinde bilgiler yer almaktadır.
Beş çocuk için kısa ve acılı öyküleri ile diğer bilgiler için 2005 yılından beri yürürlükte olan 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK) 2 önemli bir kanun olarak öne çıkmaktadır. Çocukların korunması adına ve ÇKK kapsamında söz konusu süreçlere dayalı olarak adalet yönetimi açısından mahkeme tarafından alınan “bakım tedbiri” kapsamında 14 bin civarında korunma ihtiyacı olan çocuğa ek olarak 10 bine yakın çocuğun koruyucu aile uygulaması ile bakıldığı da bilgiler arasındadır.
25 bin çocuğun öyküsü, ÇKK ile de şekillenmektedir. ÇKK kapsamında ki açıklama ve bilgiler arasında çocukları için ailelere karşı sorumluluk ele alınırken beslenme ve barınma dahil bedensel,ruhsal açısından her türlü gelişimini içeren boyutunun birlikte ele alınmasını gerekmektedir. Bu görevlerinin yerine getirilmesi ve tutum ve davranış içinde olması aynı zamanda pozitif/olumlu bir “anababalığı /ebeveynliği” öne çıkarmaktadır. Görevleri için tutum ve davranışlar dahil kısaca bu durumu “pozitif/olumlu anababalık/ebvenlik” adlandırmakta mümkündür. Aksi durum ve bakış ise “negatif/olumsuz anababalık” özelliği çocuklara sahip olan hakları ve koruma boyutunu her açıdan birlikte ele almasını gerektirmektedir.
Bilindiği gibi aile toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapıdır. Toplumun da temel bir taşı olarak öne çıkan aile gibi yapı da, üremeye dayalı birliktelik sonrası dunyaya sunulmuş çocuklar için anne ve babalık gibi rol ve görevler, tutum ve davranışları içinde önemlidir.Aid olunan kimlik dahil tür ve soyutunun devamı içinde ki rol ve görev sosyal, kültürel ve biyolojik boyutların bütünüdür.Sosyal ortam ve yaşam koşulları çocuklar için daha da önemlidir. Bir çocuğun sağlıklı bir geleceğe sunulması toplumunda geleceğini belirlemek içindir. Bu nedenden dolayı sorumlulukla ilgili görevin yerine getirilmesi gibi önemli boyut, aile hukukunda ve de özellikle idari boyut dahil vesayet hukukunda karşılığını günümüzde bulmaktadır. Annelik ve babalık açısından olumlu /pozitif tutum ve davranışın karşıtı olan olumsuzluk/negatif anababalık/ebeveynlik, kamusal görevi de ayrıca davet etmektedir. Çocuklara karşı nasıl uygulandığı,davrandıklarını gözetmek ise ilk görevlerdendir.Toplumun beklentilerini yansıtmayı görev yapmaktadır.
Günümüzde ailelerin çocukları mülk olarak ele al(a)maması uzun ve zorlu bir insanlık öyküsünün de parçasıdır. Çocukluk ve gençlik evresini de içeren çocuklar, haklarıyla birlikte sadece emanettir. Bu süreçte anababalık/ebeveyn açısından sorumluluk ve görevin yanı sıra çocuklarına yönelik kişisel ve maddi yararların koruması için üstlenilen görevlere orantılı bir durum aynı zamanda kamusal bir görev ve sorumluluk çocukların haklarının da ilk adımıdır. Korunması ve esirgenmesi için hem idari hemde yargısal boyutunu içeren kamusal bir hizmet ise çocuğa ve insana bakış ile orantılı olup zaman içinde de geliştirilmiştir.
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ise gelinen önemli noktadır. Sorumluluk ve yetişkinler gibi benzer olmaması için bu dönüşümde öne çıkan yurttaşlık (ius-civil)/medeni hukuku gelişmeler ve dönüşmenin yansımasıdır. Önsöz de yer alan asgari standartlara dayalı kuralları da içeren bir yönetimi de birlikte öngörmektedir. Bebeklikten başlayarak çocukluk ve gençlik dönemini içeren evrelerin günümüzde“çocuk” olarak ele alınması için 18 yaşı olması ise hukuksal dönüşümle bilindiği gibi böyle bir bir kimlikle mümkün olmuştur.
Sorumluluk ve yetişkinler gibi benzer olmaması için bu dönüşümde öne çıkan Yurttaşlık (ius-civil)/medeni hukuku bağlamında kişilerin özgür ve eşit kılmasına yönelik böyle bir hedefler arasında ki çocuklar ise aile hukuku kapsamında ele alınırken güçsüz ve savunmasız kişiler vesayet hukukunu birlikte içermiştir.Temel hakları dahil korunması ve hukuksal güvence içinde olması için esirgenmesi/himaye amacıyla çocuklar ve yetişkinler ayrı ayrı ele alınması korumak içindir. Aynı zamanda kamusal hizmetler arasında ki sosyal hizmetler boyutunun gelişmesine neden olmuştur. Günümüzde hukuk ilkeleri ve sistemsel açıdan özel hukuk kapsamında ele alınan hayırseverlik ve yardımseverliğin ötesinde sosyal hizmetler ile öne çıkan kamusal boyut hem idari hemde yargısal boyutu da birlikte öne çıkarmıştır.
Anababalar için öne çıkan sorumluluk ve görev bağlamında kamusal bir gözetim ve denetim görevini de özellikle öngörmektedir.Fiziksel,ruhsal gelişimi dahil yaşamın bir parçası olan sosyal ortam ve yaşam koşullarla tutum ve davranışlar içinde olması ve etkilemesiyle de kısaca ortaya çıkan pozitif ve negatif anababalık şeklinde iki ayrı boyutu belirlemektedir. Aynı zamanda güçsüz ve savunmasız çocukların koruma boyutunun da ayrı bir şekilde ele almasını görev yapmaktadır.
Dayanışma boyutu ve neslin korunması amacıyla korunmaya ihtiyaçı duyulmaktadır.Beslenme ,barınma ve de annelikten başlayan süreçte ki eğitim dahil bakım ve çeşitli araçlara da ihtiyaç duyulmaktadır.Temel haklar açısından pozitif/olumlu ve/ya negatif/olumsuz tutum ve davranış ele alındığında, sosyal ortam ve yaşam koşulları dahil kamusal hizmetler içinde geçerli bir durum ortaya çıkmaktadır.Önlem ve yardımlarında birlikte içermesiyle kamusal açıdan normlara dayalı bir bakış ve ihtiyaç duyulan bakım dahil diger tedbir ve de uygulamalar aynı zamanda çocukların ve toplumun gelişmesini yapılarla da belirlenmektedir.
Dolayısıyla Bakan tarafından yapılan açıklamalara göre sosyal hizmetler boyutunu öne çıkarırken sorumluluk boyutu açısından annelik dahil “anababalık” ile ilgili boyutu da ayrıca öne çıkarmaktadır. Görüldüğü gibi “ çocukların üstün yararı” öne çıkarken diğer taraftan çocuklar ile anne arasında çok güçlü bir bağdan bahsedilerek çocuklarına karşı sorumsuz davranan bir anne izlenimi vermediğinden bahsedilmektedir.Pozitif bir bakış öne çıkarken aynı zamanda yaşanılan sosyal ortam ve yaşam koşulları açısından söz konusu baraka ele alındığında,görüldüğü gibi normal bir sosyal ortam ve koşulların söz konusu olduğu da açıklanmaktadır.
TAMAMI EKTE DEVAM EDİYOR...
1https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/abdulkadir-selvi/erdogandan-ak-partiye-cumhur-ittifaki-uyarisi-42595411
https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/abdulkadir-selvi/ocalani-diri-diri-imraliya-gomduler-425965
https://bianet.org/haber/izmirde-bes-cocuk-yanarak-oldu-risk-altinda-200-bin-aile-var-301870
https://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/izmir/cesme/bakan-goktas-selcukta-cocuklarini-kaybeden-an-42595220
https://www.bbc.com/turkce/articles/c1jr8y1j91wo
https://bianet.org/haber/izmirde-bes-cocuk-yanarak-oldu-risk-altinda-200-bin-aile-var-301870
https://www.hurriyet.com.tr/gundem/yangin-raporu-ortaya-cikti-kahreden-detaylar-42600295
2https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5395.pdf