TÜRKiYE’DE ÇOCUKLARIN EVLERiNi TERKEDEREK SOKAKTA YAŞAMALARINDA SORUMLULAR VE SORUMLULUKLARI
TÜRKiYE’DE ÇOCUKLARIN EVLERiNi TERKEDEREK SOKAKTA YAŞAMALARINDA SORUMLULAR VE SORUMLULUKLARI
Yard. Doç. Dr. Sevgi Usta Sayıta
“Bir şaşırmışlık halidir bu. Yönler kaybedilince dönmek başlar.” Mevlana
GİRİŞ
Yetişkin gözetim ve bakımında olmaksızın sokakta yaşamlarını geçirmekte olan çocuklar, siyasi, sosyo-ekonomik sistem ve uygulamaların da etkisiyle evlerini terk ederek sokağa gelmiş ve hem haklara erişim hem de hak ihlalleri açısından –görünürdeki- en uç kesimi oluşturmaktadır. Türkiye‟de çocukların sokakta yaşamak amacıyla bulunması yeni olmamakla birlikte daha çok sayıda çocuğun sokakta olması ve içinde bulundukları koşulların ağırlaşması ve ülke gündeminde yer tutmaya başlamasında 1990 yılı dönüm noktası olmuştur. Bu yıl aynı zamanda çocuklar hakkında yasal ve idari önlemler alınması açısından da önem taşımaktadır1
Çalışma esas olarak çocukların evlerini terk ederek sokakta yaşamalarına neden olan aktörlerin yasal sorumluluklarının tesbit edilmesi ve buna dayanarak çocuklar açısından tazminat talep etme hakkı doğup doğmayacağını irdelemeyi hedeflemektedir. Çalışmaya, Türkiye‟de çocukların sokakta yaşamalarıyla ilgili kısa bir yasal ve fiili tarihçe ile başlanacaktır. Tarihçe bölümünü, çocukların sokağa gelme nedenleri, sokakta karşılaştıkları yaşam ve gelişme haklarını tehdit eden tehlikeler ve çocuklara yönelik koruma mekanizmasının kısa anlatımı izleyecektir. Ayrıca çocukların sokağa gelmelerinde etkili olan sebepler temel alınarak, çocuğun bakım, eğitim ve gözetiminden sorumlu olan kişi ve kurumlar ve bunların sorumlulukları ile bu sorumluluklarını yerine getirmelerinde gözlemlenebilen ihmaller ve sorunlar tespit edilecektir. Bu şekilde çocukların yetişmesindeki sorumluların sadece ana baba değil aslında tüm toplumda birey ve görevleri önceden belirlenmiĢ kurumlar olduğu ve birey ve kurumların yasal ve/ya ahlaki temele dayanan görevlerini yerine getirme- diklerinde bunun sonuçlarının doğrudan çocukların temel haklarını tehdit ettiği iddia edilerek yeni bir sorumluluk anlayışı ileri sürülecektir. Bu anlayışın belirlenmesinde trafik kazalarından doğan sorumluluk esas alınacaktır. Trafik kazalarında sorumluluğun mağdur/zarar gören ve fail/haksız fiil sorumlusu yanında kara yolları olarak dikkate alınarak paylaştırılması gibi. Sokakta ya- şama durumunda kalan çocuklar açısından, yetiştirme ve korunma mekaniz- masında görevli kişi ve kurumların sorumluluklarının oran usulü ile belirlen- mesi ve oran üzerinden bir tazminata hükmedilmesi gerekliliği de de lege ferenda açıdan gerekçeleri ile iddia edilecektir.
EKTE DEVAM EDİYOR.
Ekler
