ÇOCUKLAR İÇİN ORTAYA KARIŞIK BİR UNVAN VE MÜDAHALE İLE ÇOCUKLARI KORUYABİLİYOR MUYUZ?

“Bu yazının hazırlanmasında bilgi ve tecrübeleri ile yolumu aydınlatan Değerli Büyüğüm Nihat TARIMERİ’ne teşekkür ederim.”

“Çocukların hakları, tesadüflere ya da meslek dışı müdahalelere bırakılamayacak kadar değerlidir.”

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 20. maddesi, ailesinden yoksun kalan veya ailesiyle yaşaması mümkün olmayan çocuklara devletin özel koruma ve yardım sağlama yükümlülüğünü vurgular. Bu maddeye göre, çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması ve onun yüksek yararının gözetilmesi temel bir zorunluluktur. Ancak, bu sorumluluğun yerine getirilmesinde anahtar rolü üstlenen aktörlerin kimler olması gerektiği, kritik bir sorudur. Ve yanıtı açık: Bu önemli görev, yalnızca profesyonel bir eğitimle donanmış sosyal hizmet uzmanları tarafından yerine getirilebilir.

Türkiye’de Sosyal Hizmet Uzmanları ve “Sosyal Çalışma Görevlisi” Kavramı

Türkiye’de, sosyal hizmet uzmanlığının gerektirdiği mesleki bilgi ve etik ilkelere sahip olmayan, farklı disiplinlerden gelen kişilerin sosyal hizmet alanına dahil olması, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nda “sosyal çalışma görevlisi” unvanı ile tanımlanıyor. Bu kavram, dünyada eşi benzeri olmayan bir uygulamadır ve “her işten biraz anlayan ama hiçbir işte uzman olmayan” bir yaklaşımın sonucudur. Sosyal çalışma görevlisi unvanı, sosyal hizmetin özüne müdahale etmekte ve bu profesyonel alandaki uzmanlık gerekliliklerini görmezden gelmektedir. Böylece, çocukların güvenliği, gelişimi ve refahı, yeterli eğitim almış sosyal hizmet uzmanlarının yerine, alan dışı kişiler tarafından sağlanmaya çalışılmaktadır.

Bir Uçak Pilotsuz Uçabilir mi? Ameliyat Yapmak Makalelerden Öğrenilebilir mi?

Bu durumu bir uçak örneği ile ele alalım. Bir uçağı uçuracak pilotun yerine, “uçaklardan biraz anlayan ama eğitimini tamamlamamış” birinin oturtulması ne kadar absürdse, aynı şekilde, sosyal hizmet gibi çocukların hayati güvenliğini sağlayan bir alanda, sosyal çalışma görevlisi unvanıyla, profesyonel olmayan kişilerin görev alması da o kadar yanlıştır. Çocukların gelişimini sağlamak, yaşamlarını korumak ve onların en yüksek yararını gözetmek, ancak bu alanda eğitim görmüş sosyal hizmet uzmanları tarafından yapılabilir.

Meslek Korunmazsa, Çocuk Hakları da Korunamaz

Sosyal hizmet uzmanları, yalnızca çocukların ihtiyaçlarını değerlendirmekle kalmaz, aynı zamanda aile yapısındaki sorunları tespit eder, çocuğun gelişimine yönelik çözümler üretir ve sosyal hizmetin etik ilkelerine dayalı profesyonel müdahaleler gerçekleştirir. Ancak Türkiye’de, sosyal hizmet alanına meslek dışı kişilerin dahil edilmesi, hem profesyonelliği düşürmekte hem de çocukların güvenliği gibi kritik meselelerde geri adımlar atılmasına sebep olmaktadır. Çocukların güvenliğini sağlamak, doğru meslek bilgisi ve etik ilkelere sahip uzmanlar tarafından yapılmalıdır.

Tüm Çalışanlar, Onurlu Çalışma Hakkına Sahiptir! Peki Sosyal Hizmet Uzmanlarının Onuru Ne Olacak?

Avrupa Sosyal Şartı’nın 26. maddesi, tüm çalışanların onurlu çalışma hakkına sahip olduğunu vurgular. Sosyal hizmet uzmanları da dahil olmak üzere her meslek, profesyonel bir şekilde ve saygınlıkla icra edilmelidir. Mesleki yeterlilikten yoksun yapılan müdahaleler, yalnızca profesyonelliği değil, toplumun en kırılgan kesimlerinin haklarını da zedeler.

İzmir’deki Yangın ve Çocukların Güvenliğini Gözler Önüne Serdi

İzmir’de 11 Kasım 2024 tarihinde meydana gelen yangında, elektrikli soba kaynaklı bir yangın sonucunda beş çocuk hayatını kaybetmiştir. Bu trajik olay, yalnızca bir yangın faciası değil, aynı zamanda çocuk hakları ve güvenliği konusunda büyük bir ihlali temsil etmektedir. Çocukların korunmasız kaldığı, günü kurtaracak sosyal yardımlar ile vakanın geçiştirildiği, önleyici tedbirlerin alınmadığı bu tür olaylar, sosyal hizmet uzmanlarının, çocukları güvende tutma sorumluluğunun ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir. Çocukların güvenliği, bu alanda uzmanlaşmış sosyal hizmet uzmanlarının müdahaleleri ile sağlanabilir. Avrupa Sosyal Şartı’nın 14. maddesi, herkesin sosyal hizmetlerden yararlanma hakkını güvence altına alırken, 17. madde çocuklar ve gençlerin uygun sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma hakkını açıkça belirtir. Ancak, bu temel hakların hayata geçirilmesinde Türkiye’deki uygulamalar, “sosyal çalışma görevlisi” unvanı nedeniyle ciddi hak ihlallerine sebep olmaktadır.

Sosyal Çalışma Görevlisi Unvanı Tarihe Karışmalıdır!

Sosyal çalışma görevlisi unvanı, sosyal hizmet uzmanlarının profesyonel çalışmalarını değersizleştiren bir kavramdır ve derhal kaldırılmalıdır. Sosyal hizmet, yalnızca bir meslek değil, toplumun en kırılgan kesimlerinin haklarını savunan bir bilim dalıdır. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 20. maddesinde belirtilen koruma hakkı, meslek dışı unvanlarla zayıflatılamaz. Avrupa Sosyal Şartı’nın ilgili maddelerine rağmen, sosyal hizmet uzmanlarının görev alanına, farklı disiplinlerden mezun olan bireylerin dahil edilmesi, sosyal hizmetin profesyonel standartlarını zayıflatmaktadır. Sosyal çalışma görevlisi unvanı, hem sosyal hizmet uzmanlarının meslek onurunu zedelerken hem de sosyal hizmetlerin temel haklar doğrultusunda sunulmasını engelleyerek bir hak ihlali yaratmaktadır. Bu durum, çocukların ve gençlerin korunması başta olmak üzere, sosyal hizmetlerin etik ve bilimsel temellere dayalı uygulanmasını tehlikeye atmaktadır.

Sonuç: Çocuklar İçin Sosyal Hizmet Uzmanlarının Yeri Boş Bırakılamaz! Sosyal Çalışma Görevlisi Gibi Bir Unvan ile Müdahale Edilemez!

Sonuç olarak, çocukların güvenli bir geleceği, yalnızca sosyal hizmet uzmanlarının mesleki yetkinliğiyle mümkündür. İzmir’deki trajik yangın gibi olaylar, çocukların güvenliği ve hakları adına yapılan mesleki müdahalelerin önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir. Sosyal çalışma görevlisi unvanına karşı çıkmak, sadece bir meslek savunusu değil, aynı zamanda çocuk haklarının korunması adına verilen bir mücadeledir. Çocukların hakları, tesadüflere ya da meslek dışı müdahalelere bırakılamayacak kadar değerlidir.

Gazi ŞAHİN

Sosyal Hizmet Uzmanı/Sosyal Çalışmacı

Kayseri 05.12.2024

Değerli Büyüğüm Nihat TARIMERİ’nin Ulusal Kanal’da konu ile ilgili değerlendirmelerini izleyebilirsiniz.

Lütfen bizi takip edin: